കൊടുങ്ങല്ലൂരില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ചരിത്രപ്രധാനമായ സ്ഥലമാണ് കോട്ടപ്പുറം കോട്ട. കൊടുങ്ങല്ലൂര്‍ കോട്ട എന്നും ഇത് അറിയപ്പെടുന്നു. 1523 ല്‍ പോര്‍ച്ചുഗീസുകാര്‍ നിര്‍മ്മിച്ച ഈ കോട്ട, പെരിയാര്‍ നദിയുടെ അഴിമുഖത്ത് തന്ത്രപരമായി സ്ഥിതി ചെയ്തിരുന്ന ഒന്നാണ്. ഇത് മലബാര്‍ മേഖലയിലേക്കും തിരിച്ചുമുള്ള കപ്പലുകളുടെയും ബോട്ടുകളുടെയും സഞ്ചാരത്തെ നിയന്ത്രിക്കാന്‍ അവർക്ക് സാധിച്ചു. കോട്ടയുടെ തന്ത്രപരമായ സ്ഥാനം മാറിമാറി വന്ന വിവിധ കൊളോണിയല്‍ ശക്തികള്‍ക്ക് ഇതൊരു കേന്ദ്രബിന്ദുവാക്കി മാറ്റി:
1523 ല്‍ നിര്‍മ്മിച്ചതും ഫോര്‍ട്ടലേസ ഡാ സാവോ ടോം എന്ന് പേരിട്ടതുമായ ഈ കോട്ട, മലബാര്‍ തീരത്തുകൂടിയുള്ള സുപ്രധാന വ്യാപാര പാതകളുടെ മേല്‍നോട്ടത്തിനും നിയന്ത്രണത്തിനുമായി അവർക്ക് സഹായകമായി. 1663 ല്‍ ഡച്ചുകാര്‍ പോര്‍ച്ചുഗീസുകാരില്‍ നിന്ന് കോട്ട പാലിയത്തച്ചൻ്റെ സഹായത്തോടെ പിടിച്ചെടുത്തു. അതിൻ്റെ തന്ത്രപരമായ പ്രാധാന്യം തിരിച്ചറിഞ്ഞ അവര്‍, എതിരാളികള്‍ ഇത് ഉപയോഗിക്കുന്നത് തടയാന്‍ യഥാര്‍ത്ഥ കോട്ടയുടെ ഘടനയിൽ ചില ഭാഗങ്ങള്‍ പൊളിച്ചുമാറ്റുകയും പുതിയതായി ചില ഭാഗങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുകയും ചെയ്തു.
18-ാം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ അവസാനത്തില്‍, ടിപ്പു സുല്‍ത്താൻ്റെ സൈന്യത്തില്‍ നിന്ന് കോട്ട ആക്രമണങ്ങള്‍ നേരിട്ടു. 1789 ല്‍, തിരുവിതാംകൂറിനെതിരായ തൻ്റെ സൈനിക നീക്കത്തിൻ്റെ ഭാഗമായി, ടിപ്പു സുല്‍ത്താൻ്റെ സൈന്യം കോട്ട പിടിച്ചടക്കി നശിപ്പിച്ചു.
ആദ്യകാലത്ത്, കോട്ടയ്ക്ക് ഏകദേശം 18 അടി കനമുള്ള മതിലുകളുണ്ടായിരുന്നു, കേരളത്തിലെ ഒരു സാധാരണ നിര്‍മ്മാണ വസ്തുവായ വെട്ടുകല്ലുകള്‍ ഉപയോഗിച്ചാണ് ഇത് നിര്‍മ്മിച്ചത്. അക്കാലത്തെ പോര്‍ച്ചുഗീസ് സൈനിക വാസ്തുവിദ്യയുടെ സവിശേഷതകൾ ആ കോട്ടയുടെ നിർമ്മിതിയിൽ കാണാനാവും. സമീപത്തെ ജലപാതകളുടെ മേലുള്ള പ്രതിരോധത്തിനും നിയന്ത്രണത്തിനും ഈ കോട്ട പ്രാധാന്യം നല്‍കി. ഇന്ന്, കോട്ടയുടെ അവശിഷ്ടങ്ങള്‍ മാത്രമേ അവശേഷിക്കുന്നുള്ളൂ. പത്തര ഏക്കറിൽ നിലനിന്നിരുന്ന ആ കോട്ട ഇന്ന് വെറും രണ്ടര ഏക്കറിൽ ഒതുങ്ങിയിരിക്കുന്നു.
കോട്ടയുടെ സാന്നിധ്യം പ്രദേശത്തിൻ്റെ സാംസ്‌കാരികവും സാമ്പത്തികവുമായ ഭൂപ്രകൃതിയെ സാരമായി സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട്. :
കോട്ടയുടെ തന്ത്രപരമായ സ്ഥാനം കാരണം സുഗന്ധവ്യഞ്ജന വ്യാപാരത്തില്‍, പ്രത്യേകിച്ച് യൂറോപ്പില്‍ വളരെയധികം ആവശ്യക്കാരുള്ള ഒരു വസ്തുവായിരുന്ന കുരുമുളകിൻ്റെ കാര്യത്തിൽ പോർട്ടുഗീസുകാർക്ക് നിയന്ത്രണം ഉണ്ടാക്കാനായി.
പോര്‍ച്ചുഗീസ്, ഡച്ച്, പ്രാദേശിക പാരമ്പര്യങ്ങള്‍ എന്നിവയുള്‍പ്പെടെ വിവിധ സംസ്‌കാരങ്ങളുടെ ഒരു സംഗമസ്ഥാനമായി കോട്ട മാറി, ഇത് പ്രദേശത്തെ വാസ്തുവിദ്യാ ശൈലികളുടെയും സാംസ്‌കാരിക രീതികളുടെയും സവിശേഷമായ കൂടിക്കലരലുകൾക്ക് വഴിയൊരുക്കി.
ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യം തിരിച്ചറിഞ്ഞ്, കേരള സംസ്ഥാന പുരാവസ്തു വകുപ്പ് കോട്ടപ്പുറം കോട്ടയെ ഒരു സംരക്ഷിത സ്മാരകമായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. പുരാതന തുറമുഖ നഗരമായ മുസിരിസിൻ്റെയും പരിസര പ്രദേശങ്ങളുടെയും സമ്പന്നമായ സാംസ്‌കാരിക പൈതൃകം സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കുന്നതിനും ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള ഒരു സംരംഭമായ മുസിരിസ് ഹെറിറ്റേജ് പ്രോജക്റ്റിൻ്റെ ഭാഗമാണിത്.
ഇന്ന്, കോട്ടപ്പുറം കോട്ട സന്ദര്‍ശിക്കുന്നവര്‍ക്ക് അതിൻ്റെ അവശിഷ്ടങ്ങള്‍ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാനും പ്രദേശത്തിൻ്റെ കൊളോണിയല്‍ ഭൂതകാലത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാനും കഴിയും. അക്കാലത്തെ തന്ത്രപ്രധാനമായ സൈനിക വാസ്തുവിദ്യയിലേക്ക് ഒരു നേര്‍ക്കാഴ്ച നല്‍കുന്ന ഈ സ്ഥലം, കേരളത്തിൻ്റെ വിലയേറിയ വ്യാപാര പാതകളുടെ നിയന്ത്രണത്തിനായി ഒരുകാലത്ത് മത്സരിച്ച വിവിധ ശക്തികളുടെ ഒരു സാക്ഷ്യമായി ഇന്ന് വര്‍ത്തിക്കുന്നു.
നൂറ്റാണ്ടുകളുടെ വ്യാപാരം, സംഘര്‍ഷം, സാംസ്‌കാരിക കൈമാറ്റം എന്നിവയ്ക്ക് സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്ന, കേരളത്തിൻ്റെ സങ്കീര്‍ണ്ണമായ കൊളോണിയല്‍ ചരിത്രത്തിൻ്റെ ഒരു സ്മാരകമായി കോട്ടപ്പുറം കോട്ട നിലകൊള്ളുന്നു. അതിൻ്റെ അവശിഷ്ടങ്ങള്‍ ചരിത്രകാരന്മാരെയും വിനോദസഞ്ചാരികളെയും നാട്ടുകാരെയും ഒരുപോലെ ആകര്‍ഷിക്കുന്നു, ഭൂതകാലവുമായി ബന്ധപ്പെടാനും പ്രദേശത്തെ രൂപപ്പെടുത്തിയ ശക്തികളെ മനസ്സിലാക്കാനും ഈ കോട്ടയുടെ അവശിഷ്ടം നമ്മളെ പ്രാപ്തമാക്കുന്നു.
ഒരു മണിക്കൂർ നേരത്തോളം ഞങ്ങളും ആ പരിസരത്തെ കാഴ്ചകൾ നിരീക്ഷിച്ചു നടന്നു. കോട്ടയുടെ തുരങ്ക പാതയും കൊടിമരവും തകർന്നു പോയ കൊത്തളങ്ങളുടെ അവശിഷ്ടങ്ങളും ഒപ്പം പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിലേതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്ന ഇരുപതുകാരനായ പോർച്ചുഗീസുകാരൻ്റെ ഖനനം ചെയ്തെടുക്കപ്പെട്ട പഴകി ദ്രവിച്ച അസ്ഥികൂടത്തിൻ്റെ കാഴ്ചയുമെല്ലാം കണ്ട് അവിടെ നിന്നും ഇറങ്ങി. അടുത്തതായി കോട്ടയിൽ കോവിലകത്തെ ജൂതന്മാരുടെ സിനഗോഗിലേക്കായിരുന്നു യാത്ര.
(തുടരും..)
